Je werkt als jeugdprofessional en je houdt van je werk. Maar soms loop je toch vast. Je komt er bijvoorbeeld niet doorheen bij je cliënt. Het lukt je maar niet om goed contact te leggen. Of de ontwikkelingen waar je zo op hoopte, komen toch minder snel dan je zou willen. Je voelt je moedeloos worden. Je komt moe thuis, vergeet veel en raakt steeds meer gefrustreerd. Het blijft zich opstapelen en het wordt meer en meer.

Een medewerker in de jeugdzorg die ik goed ken, zei telkens: “Nee hoor, alles gaat goed. Het loopt allemaal lekker. Niks aan de hand.” Maar haar verslaglegging was afgeraffeld en ze zag er moe uit. Om contact met haar te krijgen en tot de kern te komen, besloot ik haar ernaar te vragen. “Ik zie dit en dit aan je, klopt dat? Want volgens mij ben je knetterhard aan het werk.” Doordat ik haar op dat moment zag en haar gevoel erkende, kreeg ze ruimte om eraan toe te geven. Ze brak open en gaf eindelijk toe aan haar frustratie en gevoel. “Ja inderdaad. Het klopt wat je ziet. Maar ik wil gewoon niemand tot last zijn en het allemaal zelf kunnen oplossen. Terwijl als ik echt eerlijk ben, ik al heel lang in mijn maag zit met dit gezin. Ik weet niet goed hoe ik ermee om moet gaan en blijf daardoor maar in cirkeltjes gaan.”

In dit geval zag ik aan haar dat ze tegen dingen aanliep en kon ik haar verder helpen, maar je kunt ook zelf iets doen om dit op te lossen. Want als je merkt dat je in een situatie zit waar het schuurt en alles je moeite kost, wil je natuurlijk anders. Je wilt het plezier weer terug dat je voorheen uit je werk haalde. Je wilt weer die voldoening voelen en blij worden van binnen als je aan de slag gaat. Als jij die frustratie en moedeloosheid voelt, wordt het dus tijd om in te grijpen en het anders aan te gaan pakken. Maar hoe doe je dat dan?

Vraag om hulp, zeker als jeugdprofessional

Als professional in de jeugdzorg maak je veel mee. En misschien hou jij dan, net als vele anderen, alles bij jezelf. Ook ik was zo. Totdat ik besefte dat ik zelf hier de regie in mag hebben. Ik mag om hulp vragen. Ik hoef niks alleen te doen. En dat is soms eng, want je stelt je daarmee kwetsbaar op. Maar geloof me, soms heb je echt niet meer nodig dan een goed gesprek met iemand die begrijpt hoe zwaar het vak soms is. Iemand die je hoort en ziet, en misschien zelf wat tips waardoor je weer verder kan. Soms is het niet het vak dat het zwaar maakt, maar ons eigen onvermogen om ons open te stellen en dingen te delen en doorvoelen.

In de trainingen die ik geef, richt ik me dan ook niet alleen op het overbrengen van kennis en vaardigheden, maar ik laat mensen ook met zichzelf aan de slag gaan. Dat is hartstikke spannend, want je weet niet goed wat je te wachten staat en het maakt je kwetsbaar. Al die emoties waar je niet op zit te wachten. Maar door dit te doen, gaat er een wereld voor je open. In die kwetsbaarheid ligt namelijk ook je eigen persoonlijke kracht.

Zet een stap naar achter

Een ander veelvoorkomend kenmerk van jeugdprofessionals is dat ze eigenlijk te veel geven. De kans is dus groot dat jij dit ook doet. Je doet je werk met heel je hart en ziel. En dit gaat vaak ook ten koste van jezelf. Je gaat te veel dingen dragen die je eigenlijk niet hoort te dragen. Dingen die je eigenlijk bij je cliënten moet laten liggen. Het is dus belangrijk dat jij leert om soms een stap naar achter te zetten en de verantwoording daar te laten waar hij hoort. Je bent niet de enige. Veel jeugdprofessionals werken harder dan hun cliënt.

“Dat kan toch niet? Want dan gaat het niet goed,” hoor ik dan.

Maar op het moment dat jij een stap naar achter zet, krijgt je cliënt ruimte om ook na te denken over zijn eigen proces. Je leert je cliënt verantwoording te nemen over zijn eigen aandeel en proces. Uiteindelijk ligt de mogelijkheid tot groei, ontwikkeling en verdere stappen niet alleen in jouw handen, maar juist ook in de handen van jouw cliënt. Zodra je beseft dat jullie dit samen moeten doen en jij dus niet alles meer hoeft te dragen, zul je zien dat je energie niet meer weglekt.

Zet je eigen expertise in

Op momenten dat het even niet lekker loopt, maak dan gebruik van je kwaliteiten en krachten. Die hebben je tot nu toe gebracht waar je bent. Maar op momenten dat het even niet gaat zoals je het graag wilt, is het makkelijk om deze te vergeten. Je komt in een negatieve spiraal terecht. Het is dan goed om even stil te staan bij jouw eigen expertise. Als je even niet weet wat die kwaliteiten zijn, zoek dan contact met cliënten waar je een goed begeleidingstraject mee hebt doorlopen. Wat zorgde ervoor dat dit begeleidingstraject zo succesvol verliep? Misschien heb je vaardigheden waar je je nog niet zo bewust van was. Het kan zijn dat je heel goed kunt luisteren of juist een goede vragensteller bent, waardoor je tot de kern kan komen. Als je al die goede eigenschappen en vaardigheden helder op je netvlies hebt, kan je die inzetten bij gezinnen waar het moeilijker loopt. Dan weet je: bij dat gezin heb je dat gedaan, dat werkte heel goed, dat ga je bij dit gezin ook toepassen.

Kies voor het positieve

Je kunt bewust gebruik maken van jouw talenten en gaven. Maar je moet er wel voor durven kiezen en in je eigen kunnen geloven. Als je dit gaat doen, haal je de regie terug en laat jij je niet meer meeslepen in negatieve emoties. Je kiest voor het positieve en neemt dit gevoel en geloof ook mee het gezin in. Je zult zien dat alles heel anders gaat lopen als jij het bij jezelf weet te houden.

Een deelnemer van mijn training kreeg weinig reacties van haar gezin. “Volgens mij heeft mijn begeleiding totaal geen zin. Het lijkt wel alsof het haar niet interesseert,” gaf ze aan. Mijn reactie was de volgende: “Jij komt daar iedere week. Die ouders zijn er altijd, ze bellen nooit af. Is dat dan niet een teken dat ze je verwachten?” Zo had ze er nog niet naar gekeken. Door die andere benadering van hetzelfde scenario, kon ze langzaam weer alles terughalen van de afgelopen periode en alles wat ze wel hadden opgepikt. Ze zag de positieve dingen weer. Het mooie was dat ze dit eigenlijk altijd al deed in de begeleidingstrajecten waar ze die match wel voelde. Daar benoemde ze wel wat er goed ging en bevestigde ze aan haar cliënt dat ze op de goede weg waren. En bij dit gezin deed ze dat niet, omdat ze het zelf niet zag.

Daarnaast bleef ze wachten op de bevestiging van buitenaf, terwijl ze die ook uit zichzelf had kunnen halen door het stilstaan bij haar eigen competenties. Het geloof in je eigen kunnen en het zien van het positieve in elke situatie zijn dus nauw met elkaar gelinkt en kunnen elkaar versterken. Wat in jou zit, neem je automatisch mee in de gezinnen waar je mee werkt. Zij spiegelen jou net zo goed als jij hen.

Tot slot

In de jeugdzorg werk je met mensen. Om de ultieme resultaten te behalen, dien je verder te kijken dan vakkennis. Je belangrijkste tool ben je namelijk zelf. En hoe beter jij jezelf kent, hoe beter jij de mensen waar jij mee werkt kunt begeleiden. Zo worden zelfs de lastigste situaties te doen voor je zonder dat jij daarbij jezelf kwijt raakt. Wil je ook weer met frisse moed aan de slag kunnen? Dan is de training Word de Beste Jeugdprofessional misschien iets voor jou. Klik hier voor meer informatie. Heb je nog vragen, neem dan gerust contact met mij op.

Warme groet,
Judith