Meer jeugdigen in gesloten instellingen
Onze rol als jeugdzorgwerker
Het gaat me aan het hart te horen dat het aantal jeugdigen dat wordt opgesloten in een jeugdzorginstelling blijft groeien. Hierbij gaat het voornamelijk om jeugdigen met (ernstige) gedragsproblemen die om verschillende oorzaken niet thuis kunnen blijven wonen. Wat deze kinderen nodig hebben is genegenheid, vertrouwen in de maatschappij, uitzicht op een thuisbasis waar ze zich geborgen en gehecht voelen, persoonlijke aandacht voor wie ze ‘’echt’’ zijn, maar vooral vertrouwen in zichzelf en de toekomst.
Allereerst wil ik mijn respect en waardering uitspreken aan alle jeugdzorgwerkers die dag in dag uit binnen de hectiek van de gesloten instellingen, er alles aan doen om de jeugdigen te helpen. Uit onderzoek blijkt echter dat jeugdigen slechter uit de instelling komen, dan dat ze erin gingen.
De cijfers liegen er niet om. In 2017 betrof het 2.710 kinderen die op een gesloten afdeling kwamen. Dat zijn ruim tweehonderd kinderen meer dan 2016. Het streven om jeugdigen met problemen zo veel mogelijk op te vangen in pleeggezinnen of gezinshuizen blijkt onsuccesvol te zijn.
Ik erken dat het moeilijk is om de doelstellingen te halen als je als groepsbegeleider te maken hebt met soms nog 10 andere collega`s, die allemaal hun eigen bijdrage leveren. Omdat ik zelf uit de praktijk kom, weet ik dat het vaak betekent dat we als jeugdzorgwerkers veel aan het ‘’overleven’’ zijn op zulke gesloten groepen. Met ‘’overleven’’ bedoel ik de dag of de dienst doorkomen zonder te veel incidenten. De gelegenheid om activiteiten te ondernemen, die ervoor zorgen dat kinderen succeservaringen opdoen, is beperkt. Bovendien moet je erg creatief zijn om bij ieder kind een andere passende aanpak te vinden.
Zeker in een gesloten instelling heb je te maken met een lage motivatie omdat een plaatsing vaak door een rechter werd opgelegd. Dit vergt niet alleen extra tijd en vasthoudendheid van de jeugdzorgwerker zelf, maar ook van de teams waarin we op een groep opereren.
Uit ervaring kan ik je ook vertellen dat aan deze basisvoorwaarden (persoonlijke aandacht) vaak niet wordt voldaan binnen de hectiek van de gesloten instellingen. Door de diversiteit aan gedragsproblemen van de jeugdigen moeten vaak.repressieve maatregelen toegepast worden om de regels te kunnen handhaven. Alhoewel het nodig is om een bepaalde dagstructuur en duidelijkheid (en dus orde) te scheppen, kunnen de repressieve maatregelen ook leiden tot uitbarstingen van agressie en dat zorgt voor een gevoel van onveiligheid in de groep. Hierdoor loopt de grote groep kwetsbare kinderen, die eigenlijk niet in een gesloten instelling thuis horen, zichtbaar schade op.
De relatie tussen de jeugdzorgwerker en jeugdigen kan een helpende factor zijn. Tijd, praktische- en emotionele ondersteuning, en sensitiviteit is essentieel voor het creëren van een veilige leefomgeving voor een groep.
De HKC Academy biedt verschillende trainingen aan waarmee je als jeugdzorgwerker je werk met nog meer plezier en kennis kunt uitvoeren. We onderscheiden drie categorieën:
- Eigen kracht
- Opvoedondersteuning
- Gedragsproblemen
Neem eens een kijkje op http://hkcacademy.nl/trainingen/ om te kijken of er een passende training is die je in je werk zou kunnen helpen, deze kwetbare doelgroep meer grip te geven over hun jonge en woelige leven.
Nilza Miranda